Het meest gebruikte format in podcasts: interviews. Of het nu gaat om een gesprek tussen twee personen of een tafel vol gasten, interviews zijn perfect om veel kennis en goede verhalen naar voren te brengen. Maar een goed interview doen is makkelijker gezegd dan gedaan. Hier is een van de beste technieken die we je kunnen geven: why-laddering.

Wat is het doel van je podcast?

Voordat we in why-laddering duiken, moeten we eerst duidelijk hebben wat het doel van onze podcast is. Het belangrijkste onderscheid is dit: ben je op zoek naar processen, activiteiten en uitleg, of ben je op zoek naar motivaties, behoeftes en drijfveren? Is je podcast gericht op persoonlijke ervaringen, of meer op technische inzichten?

Zo werkt het

Stel jezelf een ladder voor. Met deze ladder klim je niet omhoog, maar ga je dieper of minder diep het gesprek in. Aan de oppervlakte van het gesprek hebben we processen, stappen en technieken. Vragen zoals: ‘Hoe deed je dat?’, ‘Wat gebruik je daarvoor?’ en ‘Hoe bereken je dat dan?’ horen hierbij. Deze vragen richten zich op het ‘hoe’ en ‘wat’, waardoor het gesprek oppervlakkig blijft, ook al kan het technisch of ingewikkeld zijn.

Als we de ladder dieper afdalen, komen we terecht bij meer persoonlijke informatie: drijfveren, motivaties en behoeftes. Vragen als ‘Waarom deed je dat?’, ‘Waarom is dat belangrijk voor jou?’ en ‘Waarom betekende dat veel voor jou?’ zijn hierbij passend. Zoals je ziet, zijn dit allemaal ‘waarom’-vragen, en je merkt direct dat het gesprek persoonlijker wordt. Met deze ‘waarom’-vragen ga je snel de diepte in, terwijl je met ‘hoe’- en ‘wat’-vragen meer aan de oppervlakte blijft.

Door verschillende soorten vragen te stellen tijdens je interview, kun je navigeren tussen verschillende dieptes in het gesprek. Zoek je naar persoonlijke drijfveren? Gebruik ‘waarom’-vragen. Ben je op zoek naar processen of technieken? Gebruik ‘hoe’- en ‘wat’-vragen. Het beste is om deze vragen te variëren. Je wilt natuurlijk niet overkomen als een kind dat voortdurend ‘waarom?’ vraagt.

Oefenen!

Dit is een leuke oefening om met iemand te doen: bedenk een onderwerp waarover je elkaar gaat interviewen. Dit kan alles zijn, bijvoorbeeld wat je deze ochtend hebt ontbeten. In de eerste versie van het interview stelt de interviewer alleen maar ‘hoe’- en ‘wat’-vragen. Dit zou bijvoorbeeld zo kunnen gaan:

• Wat heb je ontbeten vandaag?
• Een boterham met kaas.
• Oké, hoe maak je dat dan klaar?
• Ik snijd een snee brood, smeer er boter op en leg er een plak kaas op.
• Aha, en hoe snijd je dat brood dan?
• Met een broodmes in een zo gelijk mogelijke plak.
• Interessant (nou ja…), en hoe eet je die boterham dan?
• Ik vouw hem meestal dubbel en stop het in mijn mond.

Niet bepaald een mind-blowing interview, maar je ziet dat het blijft bij processen. Hoe werkt het en wat doe je? Nu wissel je om en stelt de interviewer alleen maar ‘waarom’-vragen. Dat zou zo kunnen gaan:

• Wat heb je ontbeten vanochtend? (Je moet ergens beginnen)
• Ik ontbijt eigenlijk meestal niet.
• Oh, oké. Waarom niet?
• Omdat ik aan intermittent fasting doe.
• Aha, oké. Waarom doe je dat?
• Omdat ik gemerkt heb dat ik dan de rest van de dag meer energie en focus heb.
• Interessant! Waarom ben je ermee begonnen?
• Een goede vriend vertelde me over zijn ervaringen met intermittent fasting en ik dacht: “Hey, dat moet ik ook eens proberen!” Ik voelde me de laatste tijd een beetje moe gedurende de dag.

Heel ander gesprek, toch? Als je merkt dat het te persoonlijk wordt, stel je weer een ‘hoe’- of ‘wat’-vraag en ga je weer wat naar de oppervlakte. Bijvoorbeeld: ‘Hoe laat eet je dan voor het eerst?’ of ‘Wat eet je later op de dag als eerste?’

Verkapt

Sommige vragen klinken als een ‘hoe’- of ‘wat’-vraag, maar zijn eigenlijk meer ‘waarom’-vragen. Vragen zoals: ‘Wat deed dat met je?’ spelen vooral in op emoties en gaan dus de diepte in. En ‘Hoe voel je je daarbij?’ is ook een vraag richting de diepte. Een vraag als ‘Waarom gebruik je die grote zaag?’ is meer een vraag naar een proces. Daarom is het goed om van tevoren te bedenken waar je naar op zoek bent in je podcast en welke vragen je wilt stellen.

Altijd en overal

Het leuke aan deze techniek is dat je het altijd en overal kunt oefenen. Je kunt het in elk gesprek toepassen. Vraag bijvoorbeeld aan je partner: ‘Waarom wil je de woonkamer verven?’ Of aan je collega: ‘Hoe gebruik jij die software voor je to-do list?’ Door overal te oefenen, word je vanzelf een betere interviewer. Sowieso is vragen stellen en goed luisteren het beste wat je kunt doen. Maar dat bespreken we in een andere blog.

---

Hopelijk heb je nu een beter begrip van why-laddering en kun je deze techniek gebruiken om je interviews te verbeteren!

Wil je na het lezen van deze tips meer weten over wat wij voor je kunnen doen? Stuur ons een mailtje op info@spraakmaker.media of bel 020 – 211 78 70